ای سپاهان، سروری کن بر زمین، چون آسمان
در جهان، تا تو ولادتگاه چونین سروی (سنایی)
دریافت
مختصات: ۳۲.۶۵۷۷° شمالی ۵۱.۶۶۹۲° شرقی
| اصفهان | |
|---|---|
 |
|
| مرکز | اصفهان |
| مساحت | ۱۰۷٬۰۲۷ کیلومترمربع |
| جمعیت (۱۳۹۰) | ۴۸۷۹۳۱۲[۱] |
| تعداد شهرستان‌ها | ۲۲ |
| منطقه زمانی | IRST (گرینویچ+۳:۳۰) |
| -تابستان (دی‌اس‌تی) | IRDT (گرینویچ+۴:۳۰) |
| نماینده ولی فقیه | سید یوسف طباطبایی‌نژاد |
استان اصفهان با مساحتی حدود ۱۰۵۹۳۷ کیلومتر مربع در مرکز ایران واقع شده و از شمال به استان‌های مرکزی، قم و سمنان، از جنوب به استان‌های فارس و کهکیلویه و بویراحمد، از غرب به استان‌های لرستان و چهارمحال بختیاری و از شرق به استان های یزد و خراسان محدود است.
بر اساس آخرین تقسیمات کشوری، اصفهان
دارای 17 شهرستان، 60 شهر، 37 بخش و 116 دهستان و مرکز آن شهر اصفهان است.
شهرستان های استان اصفهان عبارتند از اصفهان، اردستان، برخوار و میمه،
خیمنی شهر، خوانسار، سمیرم، شهرضا، فریدن، فریدون شهر، کاشان، فلاورجان،
گلپایگان، لنجان، مبارکه، نائین، نجف آباد، نطنز و شاهین شهر.
در
روزگاران پیش، منطقه و شهر اصفهان (سپاهان) نقش پلی را داشت که قسمت‌های کم
ارتفاع شرق فلات ایران را با سرزمین‌های کوهستانی غرب مرتبط می‌ساخت و
برای اطراق سرمازدگان کوهستان غرب و گرمازدگان و خستگان هوای خشک شرق، محل
مناسب و مطلوبی بود. در غرب استان و در کوهستان های فریدن، آثار جاده‌ای
باستانی وجود دارد که شاید بیانگر واقعیت فوق باشد. استقرار جلگه اصفهان در
میان بیابان‌ها و کوه‌های خشک مرکزی ایران از یک طرف و اهمیت و موقعیت
ارتباطی ویژه آن در مرکز فلات پهناور ایران از طرف دیگر، تاریخ و پیشینه آن
را به پیشینه کشور ایران مرتبط کرده است.
استان اصفهان
یکی از بزرگ‌ترین مراکز تولید انواع مختلف صنایع دستی ایران به شمار
می‌رود و از دیرباز گهواره هنرهای زیبا و صنایع دستی بوده است. تزئینات
آجری، کاشی کاری، گچ بری و انواع خط در آثار تاریخی اصفهان، از قرنها پیش
تا دوره معاصر، بر اطراف و جوانب مناره‌ها و داخل و خارج مساجد و قصرها
زینت بخش بوده است.
اصفهان،به نظر آنوبانینی هم به لحاظ غنی بودن از
آثار متنوع باستانی و هم به دلیل وجود امکانات رفاهی مناسب برای گردشگران؛
همه ساله پذیرای تعداد بیشماری از مسافران و تورهای مسافرتی خارجی و داخلی
می باشد. علاوه بر شهر اصفهان، وجود آثار باستانی و دیدنی های طبیعی در
برخی دیگر از شهرهای استان همچون کاشان، قمصر، نیاسر، سمیرم،آران و بیدگل
و... بر جذابیت های این استان افزوده است.
اصفهان از گذشته بسیار دور
یکی از مهمترین مناطق ایران بوده است و به همین لحاظ نیز همواره مورد تاخت و
تاز پادشاهان قرار گرفته است؛ که وحشیانه ترین این حملات نیز مانند بسیاری
دیگر از نقاط کشور یکی حمله مغول و قتل عام مردم آن در سال634 ه.ق. (که در
آن شاعر بزرگ آن دیار؛ کمال الدین عبدالرزاق اصفهانی؛ مشهور به خلاق
المعانی؛ نیز به شهادت میرسد.)
و دیگر، دو بار حمله تیمور لنگ بود؛ که
این سفاک، در یکی از وحشیانه ترین جنایات بشری 70 هزار نفر از مردم اصفهان
را در اواخر قرن هشتم هجری قتل عام کرد و به خاک و خون کشید. اما اصفهان در
طول تاریخ، شهری فرهنگ پرور بوده و بزرگان بسیاری را به ادب و فرهنگ ایران
زمین تقدیم کرده است. از مهمترین این بزرگان میتوان به حمزه اصفهانی، ادیب
و نویسنده بزرگ قرن چهارم هجری، جمال الدین عبدالرزاق اصفهانی و پسرش کمال
الدین (خلاق المعانی) شعرای بزرگ قرن هفتم و هشتم؛ هاتف اصفهانی صاحب
ترجیع بند معروف "ای فدای تو هم دل و هم جان" و... اشاره کرد.
در این
میان اصفهان مامن شاعران بزرگی چون اوحدی و صائب نیز بوده است که به علت
سکونت آنان در اصفهان آنها را اصفهانی نیز نامیده اند. نکته دیگری که در
این زمینه قابل اشاره است آن است که به دلیل سکونت بسیاری از شاعران بزرگ
سبک هندی در اصفهان به این سبک شعری که کلیم کاشانی، صائب و بیدل از بزرگان
آن بوده اند سبک اصفهانی نیز می گویند.
منابع:
تاریخ ادبیات، دکتر ذبیح ا.. صفا
تاریخ ادبیات ایران، ادوارد براون
دیوان اشعار، سنایی غزنوی
شاهنامه، فردوسی
نواحی
- شهرستان آران و بیدگل
- شهرستان اردستان
- شهرستان اصفهان
- شهرستان برخوار
- شهرستان بوئین و میاندشت
- شهرستان تیران و کرون
- شهرستان خمینی‌شهر
- شهرستان خوانسار
- شهرستان خور و بیابانک
- شهرستان دهاقان
- شهرستان سمیرم
- شهرستان شاهین‌شهر و میمه
- شهرستان شهرضا
- شهرستان فریدن
- شهرستان فریدون‌شهر
- شهرستان فلاورجان
- شهرستان لنجان
- شهرستان مبارکه
- شهرستان نایین
- شهرستان نجف‌آباد
- شهرستان نطنز
- شهرستان چادگان
- شهرستان کاشان
- شهرستان گلپایگان
دیدنی‌ها
- آران و بیدگل: کاروانسرای تاریخی ابوزیدآباد • قلعه شاه عباس (مرنجاب) • امامزاده هلال بن علی (ع)
- اردستان: مسجد جامع اردستان • مسجد جامع زواره • مسجد سفید • آب انبار میدان • امامزاده سید السادات
- اصفهان: مسجد جامع • عمارت عالی قاپو• میدان نقش جهان • مسجد امام (شاه) • مسجد شیخ لطف‌الله• منارجنبان• مدرسه چهارباغ (سلطانی) • کاخ چهل ستون • کاخ هشت بهشت• خیابان چهارباغ• موزه تاریخ طبیعی (تالار تیموری) • کلیسای وانک • موزه کلیسای وانک • آتشگاه • پل خواجو• پل شهرستان• سی و سه پل (پل الله وردی خان)• مجموعه تاریخی بازار اصفهان• باغ پرند گان• گورستان قدیمی• تخت فولاد• امامزاده ستی فاطمه• کلیسای مریم• مدرسه لالیه• منار دار الضیافه• تالار اشرف
- برخوار و میمه، شاهین شهر: مسجد جامع میمه• مسجد و مناره گز• کاروانسرای گز• کاروانسرای مورچه خورت
- شهرستان تیران و کرون: بارگاه امامزاده احمد بن حنفیه• بارگاه امامزاده فاطمیه
- چادگان: امامزاده عبدالله بن زید• دریاچه سد زاینده رود• کلیسای تاریخی چادگان
- خمینی شهر: مسجد و تالار آعلی اکبر• ایوان یزدگرد• مسجد جامع • غار قهرمان• چشمه لادر• دره بی نظیر • امام زاده سید محمد• خانه تاریخی مجیر
- خوانسار: بارگاه امامزاده احمد (احمد بن سید محمد بن امام علی النقی ع) • آرامگاه باباپیر • مدرسه مریم بیگم صفوی• مسجد جامع • چشمه امید • عمارت تاریخی حقیقت
- سمیرم: آبشار سمیرم• قلعه مختارخان • آرامگاه امامزاده سلطان ابراهیم• آبشار آب ملخ
- شهرضا: مسجد جامع • کاروانسرای تاریخی مهیار• امامزاده شاه رضا• غار شاه قند آب • مسجد پوده
- فریدن داران: آرامگاه ابوسلیمان دارانی • امامزاده حیدر بن علی ع • امامزاده اسماعیل. کلیسای گریگوری لوساهانگیست روستای خویگان سفلی . امام زاده سلطان سید محمد ننادگان . کلیسای روستای غرغن . سواران . طبیعت بکر شامل رودهانه ها و مناظر کوهپایه ای . پیست اسکی
- فریدون‌شهر: آثار باقیمانده گورهای باستانی در روستای قهسته جان• آرامگاه سید صالح قیصر
- فلاورجان: آرامگاه پیر بکران• مسجد جامع اشترجان (ایمانشهر)• پل تاریخی صفوی
- کاشان: تپه‌های باستانی سیلک• آتشکده نیاسر• باغ فین • حمام باغ فین (قتلگاه امیرکبیر) • چشمه سلیمانیه• امامزاده مشهد اردهال• بند قمصر• بازار تاریخی کاشان• آبشار نیاسر• مسجد آقا بزرگ• خانه طباطبایی• امامزاده میر احمد• مرقد مطهر امامزاده سلطان علی ع • مراسم قالی شویی در مشهد اردهال• خانه بروجردی ها• مراسم گلابگیری (قمصر) • امامزاده ابولولو• حمام تاریخی سلطان امیراحمد• موزه ملی باغ فین• مسجد میرعماد• مدرسه سلطانی• مسجد جامع میدان کهنه•قلعه جلالی • حمام پنجه شاه• آرامگاه سهراب سپهری• آب انبار گذرنو• غار نیاسر• غار روستای خنب• خانه عامری‌ها
- گلپایگان: مسجد جامع • ارگ تاریخی گوگد• مناره تاریخی گلپایگان• مسجد جامع روستای سرآور• آرامگاه هفده تن• کاروانسرای طور
- مبارکه: قلعه نهچیر • مقبره امامزاده محمدیه
- نایین: بازمانده قلعه تاریخی نائین• مسجد جامع (علویان) • بازار شهر • نارنج قلعه • موزه نائین• مصلای نائین• آب انبار مصلی• خانه تاریخی پیرنیا
- نجف آباد: ارگ شیخ بهایی•کاروانسرای حسینجه• مسجد جامع دهق•پنگ خانه•حمام اخوت•موزه مردم شناسی نجف آباد•عصارخانه
- نطنز: مسجد جامع نطنز • آرامگاه پیر واقف • روستای ابیانه (بافت روستایی و سنتی خاص آن همراه با لباس محلی) • آتشکده ساسانی امامزاده عبدالله
اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید لطفا ابتدا وارد شوید، در غیر این صورت می توانید ثبت نام کنید.